Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa » O nas

Witamy na stronie Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa im. ppłk. Zygmunta Żywockiego i por. Arkadiusza Ordyńskiego!

 

Głównym celem, do którego dążymy od początku istnienia Stowarzyszenia, czyli od 2010 roku, jest przywrócenie szeroko rozumianej pamięci o bohaterach zapomnianej bitwy stoczonej przez 7 Dywizję Piechoty Wojska Polskiego w obronie regionu częstochowskiego we wrześniu 1939 roku. Ponieważ uważamy, że w obecnych czasach najlepszą formą edukacji jest historia ożywiona, dlatego jednym z ważniejszych i najbardziej efektownych aspektów naszej działalności, stała się rekonstrukcja historyczna. W jej ramach początkowo kultywowaliśmy tradycje częstochowskiego 27 Pułku Piechoty, wchodzącego w skład 7 Dywizji Piechoty, jednak z czasem coraz częściej organizowaliśmy przedsięwzięcia upamiętniające wysiłek bojowy żołnierzy 25 Pułku Piechoty czy 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty, słowem – obecnie kultywujemy tradycje całej 7 Dywizji Piechoty, z akcentem położonym na pułk częstochowski oraz pułk lubliniecki.

 

Rekonstrukcji historycznej towarzyszy także szeroka działalność patriotyczna, związana z lokalizacją, ratowaniem, renowacją i oznakowaniem miejsc, obiektów i mogił związanych z walkami prowadzonymi przez 7 Dywizję Piechoty w obronie Ojczyzny w pierwszych dniach września 1939 roku. Niezwykle ważnym elementem naszej działalności, jest akcja renowacyjna jaką podjęliśmy wobec grobów i mogił wojennych żołnierzy Wojska Polskiego z lat 1918-1939. Początkowo akcją zostały objęte zaniedbane polskie groby żołnierskie na cmentarzu Kule w Częstochowie, jednak z czasem nasza działalność rozszerzyła się na tereny sąsiednich gmin, gdzie m.in. w lasach pod Wręczycą Wielką znajdują się mogiły wojenne żołnierzy 27 Pułku Piechoty poległych 1 września 1939 roku w bitwie pod Truskolasami i Wręczycą Wielką. Ogółem, m.in. za środki zebrane podczas kwest, do końca 2015 roku, udało nam się odbudować lub przeprowadzić renowację 9 grobów oraz 5 mogił wojennych.

 

Naszym działaniom stale patronują piękne i jakże ponadczasowe słowa Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza:

 

"Od mo­giły żołnie­rza nie od­chodzi się ze złamaną duszą. Nie od­chodzi się z poczu­ciem klęski i bez­nadziej­ności, ale z niez­bi­tym prze­kona­niem, że oto wy­rosła no­wa war­tość ducha, war­tość nie mo­ja, nie two­ja, ale nas wszys­tkich - war­tość na­leżąca do całego Narodu. Trze­ba, aby pa­mięć o nich wie­cznie trwała i żyła. W naszych szkołach dzieci powin­ny poz­na­wać naz­wiska po­ległych swej gmi­ny czy mias­ta. To po­win­no wchodzić w prog­ram nauki i być pier­wszą nauką o Pol­sce..."

 

W 2016 roku, na skutek wielu pism i wniosków składanych od kilku lat przez Stowarzyszenie wspólnie ze Związkiem Byłych Żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego Oddział w Częstochowie, podczas XXX-tej Zwyczajnej Sesji Rady Miasta, częstochowscy radni jednogłośnie przegłosowali nadanie nazwy "Rondo 7 Dywizji Piechoty" rondu zlokalizowanemu przy ul. Łódzkiej w Częstochowie. Rondo znajduje się w pobliżu polskiego schronu obserwacyjnego z 1939 roku. Jest to tym samym pierwsza po 1945 roku (!) nazwa miejsca lub obiektu znajdującego się w przestrzenie publicznej blisko ćwierćmilionowego miasta, poświęcona szerokiej tematyce przedwojennego garnizonowi Wojska Polskiego i wojny we wrześniu 1939 roku… Podczas tej samej sesji, radni przegłosowali także nadanie nazwy „Reduty Częstochowskiej” jednej z planowanych ulic w dzielnicy Stradom.

 

Ponadto, niemal od początku swego istnienia, organizujemy bądź współorganizujemy szereg wydarzeń, wystaw i uroczystości patriotycznych i rocznicowych, jak Święto Pułkowe 27 Pułku Piechoty czy marsze i rajdy Szlakiem 7 Dywizji Piechoty; w 2014 roku, wspólnie z Zespołem Szkół Technicznych, doprowadziliśmy do powstania oficjalnego szlaku spacerowo-rowerowego „Reduta Częstochowa 1939”, który otrzymał tablice informacyjne i stosowne oznakowanie. Współpracujemy nie tylko ze środowiskami kombatanckimi, ale także ze współczesnym Wojskiem Polskim. Nieustannie inicjujemy nowe działania edukacyjne i popularyzacyjne, w które staramy się angażować kolejne organizacje, instytucje i szkoły, co przynosi efekty w postaci znaczącego wzrostu świadomości historycznej na temat działań bojowych 7 Dywizji Piechoty w społeczeństwie. Dobrym przykładem są uroczystości z 1 i 2 września 2015 roku, kiedy to po raz pierwszy w powojennej historii miasta, społeczeństwo Częstochowy oficjalnie uczciło pamięć żołnierzy 7 Dywizji Piechoty oraz ich wysiłek bojowy we wrześniu 1939 roku.

 

Obecnie jesteśmy w trakcie realizacji projektu „Wzgórze 296,6”, w ramach którego 30 maja 2015 roku, na schronie bojowym położonym na terenie Cmentarza Komunalnego, uroczyście odsłoniliśmy pierwszą w Częstochowie tablicę pamiątkową poświęconą jednemu z epizodów walk w obronie miasta w dniu 2 września 1939 roku - obronie wzgórza 296,6 przez żołnierzy 6 kompanii 27 Pułku Piechoty por. Arkadiusza Ordyńskiego. Jednocześnie na przestrzeni kwietnia i maja 2015 roku, odkopaliśmy drugi polski schron bojowy położony na wzgórzu 296,6, który od niedawna oficjalnie pozostaje pod naszą opieką. W okresie od kwietnia do października 2016 roku, siłami Stowarzyszenia przeprowadziliśmy pierwszy, zasadniczy etap budowy skansenu polskich fortyfikacji polowych z 1939 roku, którego wykończenie i udostępnienie przewidujemy wiosną 2017 roku (w 2016 roku skansen posłużył za plan filmowy). Ogółem, w latach 2013-2016 przeprowadziliśmy prace renowacyjne przy sześciu polskich schronach bojowych i obserwacyjnych, kilka z nich ratując od całkowitej degradacji.

 

W ramach wspomnianej rekonstrukcji historycznej, pełniącej niezwykle ważną rolę w naszej działalności popularyzacyjno-wychowawczej, dążymy do odtworzenia organizacji drużyny strzeleckiej 27 Pułku Piechoty z okresu mobilizacji i wojny 1939 roku, podczas której pułk otrzymał m.in. nowe mundury sukienne wz.36. Oprócz kompletu mundurowego i oporządzenia, podstawowym uzbrojeniem każdego strzelca jest karabinek wz.29, a zgodnie z etatem drużyny dysponujemy także repliką ręcznego karabinu maszynowego wz.28. Ponadto w dyspozycji posiadamy replikę ciężkiego karabinu maszynowego wz.30, stanowiącą wyposażenie schronu bojowego oraz nową replikę karabinu przeciwpancernego wz.35 przystosowaną do strzelania ładunkami pirotechnicznymi.

 

Jednocześnie w 2012 roku, jako pierwsi w Polsce, postanowiliśmy podjąć się rzeczy niezwykle trudnej, a mianowicie spróbować odtworzyć organizację działonu polskiej artylerii przeciwlotniczej z 1939 roku. Jednostką, która stała się dla nas punktem wyjścia jest zmotoryzowana 7 bateria artylerii przeciwlotniczej kpt. Stanisława Marczaka, która w obronie nieba nad Częstochową zestrzeliła 7 maszyn Luftwaffe, a następnie walcząc już w ramach Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej, co najmniej dwie kolejne. Przy realizacji projektu, najtrudniejszą przeszkodą wydawała się kwestia dostępu do armaty przeciwlotniczej. Jednak dzięki uprzejmości p. Sławomira Handke, właściciela firmy Handmet Military z Gostynia, od 2013 roku mamy możliwość używania jedynej w Polsce, w pełni sprawnej oryginalnej armaty plot 40 mm wz.36 Bofors (produkcji Zakładów Cegielskiego z 1939 roku), co sprawiło, że staliśmy się jedyną grupą rekonstrukcji historycznej w Polsce, odtwarzającą polską artylerię przeciwlotniczą z okresu 1939 roku. Od 2014 roku, dzięki specjalnej instalacji elektrycznej, mamy możliwość symulacji prowadzenia ognia tak do celów powietrznych, jak i naziemnych. W 2015 roku wzbogaciliśmy się także o nową replikę gazową lekkiego karabinu maszynowego wz.08/15 z oryginalnym osprzętem i podstawą przeciwlotniczą. Ponadto, oprócz umundurowania i wyposażenia artylerzystów, posiadamy sprawny dalmierz przeciwlotniczy oraz coraz bogatszy, w dużej mierze oryginalny osprzęt do armaty Bofors.

 

Dodajmy, że nową ofertą, przeznaczoną głównie dla dziewcząt, jest rekonstrukcja sekcji ratowniczo-sanitarnej Polskiego Czerwonego Krzyża z 1939 roku.

 

Od samego początku naszej przygody z rekonstrukcją, staramy się osiągnąć najwyższy poziom i wierność historyczną, uważając, że najważniejsza jest jakość, nie ilość. W konsekwencji wiąże się to częstymi ćwiczeniami, manewrami z zaprzyjaźnionymi grupami, w tym m.in. ze Stowarzyszeniem Historycznym Cytadela, a także z coraz liczniejszymi zaproszeniami na wydarzenia i uroczystości w całej Polsce oraz udziałem w realizacjach filmowych, m.in. TVP Historia czy teledyskach, m.in. w teledysku do utworu BHO (Bóg Honor Ojczyzna) rapera Tau. W ciągu pięciu lat działalności, braliśmy udział w licznych zlotach jak np. Strefa Militarna i inscenizacjach „Wrześniowych”, podczas których już kilkakrotnie wystąpiliśmy „w boju” jako obsługa armaty przeciwlotniczej, mając możliwość pojedynkowania się z nieprzyjacielskim lotnictwem. Ponadto 15 sierpnia 2014 roku, w barwach 7 baterii artylerii przeciwlotniczej, wzięliśmy udział w defiladzie Wojska Polskiego w Warszawie, gdzie po raz pierwszy od 1939 roku, armata wystąpiła w zestawie z oryginalnym ciągnikiem gąsienicowym C2P.

 

W 2016 roku, podjęliśmy się jednego z naszych największych przedsięwzięć – realizacji dokumentalnego filmu o roboczym tytule „7 Dywizja Piechoty: Czołgi na przedmieściach”, omawiającego przebieg walk z 2 września 1939 roku w obronie umocnionej pozycji częstochowskiej, zwanej także „redutą częstochowską”. Choć amatorska, produkcja ma ambitny charakter, a w jej realizację – będącą obecnie na etapie ukończenia zdjęć – udało się zaangażować ponad 60 osób. Całość poprzedziło ponad pięć miesięcy przygotowań, setki godzin ciężkiej, konsekwentnej i często niezwykle kosztownej pracy, bez względu na pogodę i bez zbędnego poklasku… wszystko dla szczytnej idei ocalenia od zapomnienia żołnierzy 7 Dywizji Piechoty broniących Częstochowy i Ojczyzny we wrześniu 1939 roku. Warto dodać, że całe przedsięwzięcie, wymagające dużych nakładów finansowych, logistycznych i czasowych, realizowane jest bez żadnego zewnętrznego wsparcia, powstaje wyłącznie siłami Stowarzyszenia oraz zaprzyjaźnionych stowarzyszeń, grup i pasjonatów, które udało się „zarazić” ideą filmu. Zakończenie montażu planowane jest na kwiecień 2017 roku.

 

Jesteśmy organizacją otwartą, dlatego każdy może do nas dołączyć, a szczegóły znaleźć można na naszych stronach internetowych. Na każdego, kto wstąpi w nasze szeregi, czeka wspaniała przygoda z historią i niepowtarzalna możliwość jej „dotknięcia”.

 

W lutym 2014 roku, Stowarzyszenie przyjęło imię patrona, którym został por. Arkadiusz Ordyński, oficer 27 Pułku Piechoty, we wrześniu 1939 roku dowódca 6 kompanii 27 pp. Ponadto, w grudniu 2016 roku, Stowarzyszenie przyjęło imię drugiego patrona – ppłk. Zygmunta Żywockiego, oficera 27 Pułku Piechoty, we wrześniu 1939 roku dowódcy II batalionu 27 pp, a w czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej, oficera pełniącego najwyższe funkcje w organizacjach podziemnych m.in. ZWZ, AK i WiN.

 

Zdajemy sobie sprawę, że w tak krótkim wprowadzeniu nie sposób przedstawić wszystkich aspektów naszej działalności, dlatego mamy nadzieję, że pomoże Państwu w tym niniejsza strona internetowa, systematycznie uaktualniania i uzupełniana!